Plean Feabhsaithe Áitiúil

Cuireann an Clár Feabhsúcháin Áitiúil (CFÁ) maoiniú ar fáil chun tacú le grúpaí pobail ar fud na hÉireann.

Tá an Clár á mhaoiniú ag an Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail (an Roinn) agus á riar ag na Coistí Forbartha Pobail Áitiúla (CFPÁanna) i ngach ceantar Údaráis Áitiúil.

Cuireann an Roinn maoiniú ar fáil do gach ceantar Údaráis Áitiúil (ÚÁ) agus ansin riarann na CFPÁanna an maoiniú sin go háitiúil chun a chinntiú go bhfuil an maoiniú dírithe go cuí ar aghaidh a thabhairt ar mhíbhuntáiste sna ceantair is mó a bhfuil gá acu leis.

Tá sé tábhachtach a thabhairt faoi deara go ndéanann gníomhaireachtaí agus ranna eile infheistíocht i gceantair faoi mhíbhuntáiste1¹.Feidhmeoidh an CFÁ ar bhealach comhlántach chun breisluach a chur le scéimeanna agus cláir túslíne eile atá á n-oibriú i bpobail.

Tacóidh an Clár Feabhsúcháin Áitiúil le grúpaí, go háirithe i gceantair faoi mhíbhuntáiste.

• • Beidh grúpaí in ann úsáid a bhaint as an ngné chaipitil den mhaoiniú chun deisiúcháin agus feabhsuithe riachtanacha a dhéanamh ar a n-áiseanna, trealamh a cheannach e.g. táblaí agus cathaoireacha, uirlisí agus comharthaíocht, ríomhairí glúine agus printéirí, lomairí faiche, ceannbhrait agus trealamh oiliúna etc.
• • Beidh grúpaí in ann an ghné reatha den mhaoiniú a úsáid chun tacú lena gcostais reatha neamhphá, mar shampla costais/billí fuinnimh (costais leictreachais, muirir dramhaíola, muirir téimh), costais chíosa/léasa, billí árachais.

Cuideoidh an maoiniú seo le pobail, le grúpaí pobail agus le coistí, rud a chuirfidh ar a gcumas leanúint de sheirbhísí luachmhara a chur ar fáil do na daoine ina gceantar féin, agus na naisc a cheanglaíonn pobail le chéile a neartú ag an am céanna.

Tá molta ag an Roinn maoiniú 30% a imfhálú chun deontais bheaga chaipitil €1,000 nó níos lú a chur ar fáil. Trí mhaoiniú a imfhálú ar an leibhéal seo, beidh líon níos mó díobh siúd a bhfuil acmhainní teoranta acu in ann roinnt maoinithe a fháil. Is féidir leis an gclár tionscadail ar scála níos mó a mhaoiniú nó a mhaoiniú i bpáirt freisin chun aghaidh a thabhairt ar mhíbhuntáiste.

Is féidir iarratais a dhéanamh ach cliceáil ar an gcnaipe ‘Déan iarratas’ thíos.

¹Mar shampla, oibríonn an Roinn Oideachais agus Scileanna i scoileanna DEIS agus oifigigh idirchaidrimh pobail, FSS i seirbhísí cúraim phobail, DSP in Intreo agus tríd an tSeirbhís Fostaíochta Áitiúil etc. Oibríonn an Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail freisin SICAP (An Clár um Chuimsiú Sóisialta agus Gníomhachtú Pobail) chun cabhrú le daoine aonair agus le grúpaí ó phobail faoi mhíbhuntáiste.

Any not-for-profit community or voluntary group can apply.

Commercial organisations and individuals are not eligible for funding.

3a. Cé na costais atá incháilithe chun maoiniú a fháil?

Seo a leanas liosta neamh-uileghabhálach de thionscadail a d’fhéadfadh maoiniú a fháil faoin gclár:

• Ionaid phobail a fhorbairt/a athchóiriú
• Feabhsuithe Rochtana 
• Áiseanna pobail
• Forbairt clubanna nó áiseanna óige
• Áiseanna spóirt/áineasa a fhorbairt
• Feabhsúcháin ar pháirceanna baile agus ar chomhlimistéir agus ar chomhspásanna
• Trealamh CCTV
• Feabhsuithe san fhearann poiblí
• Sráid-dhreachadh
• Spásanna súgartha/áineasa a fhorbairt
• Éifeachtúlacht fuinnimh áiseanna pobail a fheabhsú chun costais leanúnacha a laghdú 
• Ceannach trealaimh
• Ceannach ríomhairí glúine, taibléad
• Cothabháil áitreabh, lena n-áirítear péinteáil agus deisiúcháin 
• Obair chaipitil chun bithéagsúlacht a mhéadú, nó chun lorg carbóin áise a laghdú
• Trealamh Glantacháin
• Costais fuinnimh (costais leictreachais, muirir dramhaíola, muirir téimh) – maoiniú reatha amháin
• Costais oibriúcháin (costais chíosa/léasa atá ann cheana, billí árachais) – maoiniú reatha amháin
• Cothabháil Suíomhanna Gréasáin – maoiniú reatha amháin 
• Táillí Iniúchóireachta & Cuntasaíochta – maoiniú reatha amháin
• Chun monatóireacht agus rialachas cuí a chinntiú, tá an Roinn ag cur in iúl nach bhfuil ach costais oibriúcháin/reatha a bhaineann leis an tréimhse seo incháilithe – ón 1 Meitheamh 2024 go dtí an 30 Bealtaine 2025.

Tá an scéim deartha chun a chinntiú go n-aithnítear tosaíochtaí áitiúla agus go dtugtar aghaidh orthu, ionas go bhfeabhsófar agus go méadófar áiseanna pobail do chách.

Spriocghrúpaí:

• Tá an maoiniú seo dírithe ar thacaíocht a thabhairt do phobail a dtéann míbhuntáiste i bhfeidhm orthu mar a shainaithnítear sa PÁEP.

3b. Cad nach bhfuil incháilithe chun maoiniú a fháil?

Níl an caiteachas seo a leanas incháilithe chun maoiniú a fháil:

• Aon tionscadal nach bhfuil ag teacht le héiteas an Chláir 
• Costais fostaíochta
• Táillí Dlí
• Táillí bainistíochta tionscadal
• Ceannach tailte nó foirgneamh
• Staidéir féidearthachta
• Oibríochtaí príobháideacha nó tráchtála
• Costais a bhfuil maoinitheoir nó roinn eile ag íoc astu

Tá feidhm ag na coinníollacha seo a leanas maidir le gach tionscadal. Ag brath ar an gcineál tionscadail atá i gceist (agus ar an ngrúpa a bhfuil iarratas á dhéanamh acu), d’fhéadfadh sé go mbeadh riachtanais bhreise ann nach mór a chomhlíonadh. Déanfaidh an CFPÁ/ÚÁ é seo a phlé leat, má éiríonn le d’iarratas.

Riachtanais Chánach

• Ní gá an grúpa/eagraíocht is iarratasóir a chlárú chun críoch cánach.
• Ní mór d’aon ghrúpa/eagraíocht is iarratasóir atá cláraithe chun críocha cánach a bheith comhlíontach ó thaobh cánach de.  Ag teacht le nósanna imeachta athbhreithnithe imréitigh cánach, a tháinig i bhfeidhm i mí Eanáir 2016, ní mór an Uimhir Rochtana Imréitigh Cánach agus an uimhir Thagartha Cánach a chur isteach chun críocha fíoraithe.

Toilithe Reachtúla - Ní mór d’iarratasóirí a chinntiú go bhfuarthas gach cead nó toiliú reachtúil riachtanach sula gcuirtear tús le haon oibreacha.  Áirítear leis seo ach níl sé teoranta do chead pleanála.  

Árachas - Is féidir go n-iarrfaidh an CFPÁ fianaise i scríbhinn ar pholasaí árachais bailí, nuair is cuí, le linn an phróisis athbhreithnithe ar iarratais.

Admháil ar mhaoiniú - Mar gheall ar luach cuid de na deontais seo, ní bheadh sé éifeachtach ó thaobh costais de comharthaíocht a éileamh a thugann aitheantas don Roinn, don Údarás Áitiúil nó don CFPÁ. Is leor admhálacha oiriúnacha eile e.g. ar shuíomh gréasáin grúpa/eagraíochta nó ar ardáin meán sóisialta. Nuair a fhorbraítear comharthaíocht, ní mór di rannchuidiú na Roinne Forbartha Tuaithe agus Pobail a aithint.

Maoiniú meaitseála - ní riachtanas é sin faoin gclár seo.

Déanfaidh an CFPÁ measúnú ar iarratais chun incháilitheacht a chinntiú agus chun a chinntiú go bhfuil siad dírithe ar aghaidh a thabhairt ar mhíbhuntáiste mar a shainaithnítear ina PÁEP.  Ní mór do thionscadail a bheith ag teacht le héiteas an chláir, is é sin, maoiniú a chur ar fáil do phobail ar fud na hÉireann chun áiseanna i gceantair faoi mhíbhuntáiste a fheabhsú.  

Is féidir measúnú a dhéanamh ar thionscadail freisin ag féachaint don chaoi a ndéanann siad an méid seo a leanas:

• tacú le grúpaí agus clubanna áitiúla, a fhreastalaíonn ar a bpobail;
• líon na ndaoine ar féidir leis an ngrúpa tacú leo a mhéadú, lena n-áirítear trí fheabhsuithe inrochtaineachta, trí bhearta nua lánpháirtíochta pobail nó trí fheabhsuithe sábháilteachta;
• infheistíocht a dhéanamh chun úsáid na háise a mhéadú nó a leathnú, mar shampla, chuig grúpaí deonacha agus pobail;
• costas reatha bliantúil áise a laghdú;
• tionchar dearfach a bheith acu ar an gcomhshaol, mar shampla, laghdú ar ídiú fuinnimh; 
• comhoibriú a léiriú leis an údarás áitiúil nó le comhlachtaí ábhartha eile sa dobharcheantar;
• tacú le braistint áite a chruthú laistigh den phobal lena n-áirítear tríd an timpeallacht thógtha a fheabhsú;
• aghaidh a thabhairt ar shaincheisteanna sláinte agus sábháilteachta; agus/nó,
• infheistíocht a dhéanamh i dteicneolaíocht a mbeidh rochtain ag daoine aonair agus ag pobail a bhfuil tionchar ag míbhuntáiste orthu uirthi.

Féadfar tionscadail a mheas freisin ag féachaint do chritéir bhreise a mheasann an CFPÁ a bheith cuí a léiríonn breisluach an tionscadail nó gné de thionscadal chun aghaidh a thabhairt go cuí ar aidhmeanna an chláir i ngach limistéar riaracháin Údaráis Áitiúil.

6a. Monatóireacht:

Ceanglófar ar dheontaithe cloí leis an gcaighdeán is airde trédhearcachta agus cuntasachta mar atá doiciméadaithe i gCiorclán 13/2014 na Roinne Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe - Bainistíocht agus Cuntasacht i leith Deontais ó Chistí Státchiste.

Is é an prionsabal foriomlán gur cheart go mbeadh trédhearcacht agus cuntasacht i mbainistiú cistí poiblí, i gcomhréir le barainneacht, éifeachtúlacht agus éifeachtacht. Leagtar amach sa chiorclán, mar shampla, nár cheart d’fhaighteoirí deontais sócmhainní arna maoiniú go poiblí a dhiúscairt gan formheas a fháil roimh ré.

6b. An Cód Rialachais d’Eagraíochtaí Pobail agus Deonacha

Tá an Roinn ag spreagadh comhlachtaí maoinithe chun glacadh leis an gCód Rialachais, ar Cód Cleachtais maidir le Dea-Rialachas Eagraíochtaí Pobail, Deonacha agus Carthanachta é, a chabhróidh le sármhaitheas a bhaint amach i ngach réimse dá gcuid oibre.  Iarrann an Cód Rialachais ar eagraíochtaí aontú oibriú de réir príomhphrionsabal d’fhonn a n-eagraíocht a reáchtáil ar bhealach níos éifeachtaí i réimsí amhail ceannaireacht, trédhearcacht agus cuntasacht agus iompar le hionracas.  Tá tuilleadh eolais faoin gCód ar fáil ag www.app.governancecode.ie.

Déanfar gach iarratas ar mhaoiniú faoin gclár seo a fhaigheann gach CFPÁ a athbhreithniú agus a mheas chun a chinntiú go bhfuil siad ag teacht leis an bPlean Áitiúil Eacnamaíochta agus Pobail (PÁEP).

Agus cinneadh á dhéanamh maidir le leithdháiltí deiridh an mhaoinithe do thionscadail, féadfaidh an CFPÁ roinnt tosca a chur san áireamh, lena n-áirítear cothromaíocht gheografach agus a inmhianaithe atá sé tionscadail éagsúla a mhaoiniú agus míbhuntáiste coibhneasta an limistéir ina bhfuil an áis lonnaithe (nó ina bhfónfaidh sí)².

Tar éis an chinnidh, gheobhaidh gach tionscadal formheasta, faoi réir foirmiúlachtaí dlíthiúla agus ceanglais eile a chur i gcrích, tairiscint i bprionsabal ar chúnamh deontais. Beidh sé sin faoi réir chomhlíonadh na gcoinníollacha ábhartha agus faoi réir ghlacadh sásúil na tairisceana sin ag an iarratasóir.

Forchoimeádtar an ceart na cistí a thairgtear do thionscadal ceadaithe eile a athshannadh mura gcomhlíontar na riachtanais go léir laistigh de thréimhse réasúnta. Is ceist í seo don CFPÁ atá i gceist, nach mór a chur in iúl don Roinn go bhfuil sé ar intinn acu é sin a dhéanamh.

Forchoimeádann an Roinn agus/nó an tÚdarás Áitiúil an ceart chun iniúchadh a dhéanamh ar chaiteachas nó iniúchtaí a dhéanamh ó am go ham.

²D’fhéadfadh sé go n-áireofaí air sin crostagairt a dhéanamh idir suíomh na háise/an ghrúpa (nó an cheantair ar a bhfreastalaíonn sé) agus innéacs díothachta Hasse Pobail atá ar fáil ar www.pobal.ie.

Is iondúil gur mó na hiarratais ar chúnamh ná na cistí atá ar fáil agus tá sé tábhachtach, dá bhrí sin, go mbeadh an próiseas meastóireachta dian. Is é cuspóir an phróisis sin a chinntiú go dtiocfaidh na tionscadail is fearr chun cinn agus go dtabharfar tacaíocht dóibh, agus na tosca uile á gcur san áireamh. Is é beartas na Roinne a chinntiú go gcaitear le gach iarratas go cothrom agus go neamhchlaonta.

D’fhéadfadh go mbeadh na tairiscintí ar mhaoiniú níos lú ná an méid atá á lorg ag an iarratasóir. Ba chóir d’iarratasóirí a bheith ar an eolas go bhféadfadh ró-éileamh a bheith ar an gClár. Dá bhrí sin, in imthosca den sórt sin, d’fhéadfadh sé nach n-éireodh le gach iarratas a chomhlíonann na coinníollacha nó d’fhéadfadh sé gur suim níos lú a bheadh i gceist.

Agus measúnú á dhéanamh aige ar thograí a fhaightear, féadfaidh an CFPÁ comhairle a lorg agus dul i gcomhairle le gníomhaireachtaí eile, agus féadfaidh sé faisnéis faoi thionscadail atá á mbreithniú a nochtadh do na saineolaithe agus do na gníomhaireachtaí sin.

Tá sé i gceist leis an bhfaisnéis a chuirtear ar fáil sa doiciméad seo tuiscint a thabhairt d’iarratasóirí ar an bpróiseas trína ndéantar iarratais ar mhaoiniú a mheasúnú agus a cheadú agus ní airbheartaíonn sé gur léirmhíniú dlíthiúil é.

An tAcht um Shaoráil Faisnéise 2014

Faoin Acht um Shaoráil Faisnéise 2014, féadfar sonraí atá in iarratais agus i ndoiciméid tacaíochta a scaoileadh le tríú páirtithe ach iad a iarraidh. Má tá faisnéis i d’iarratas, atá íogair nó rúnda, cuir in iúl í agus tabhair míniú ar an bhfáth nár cheart í a nochtadh. Má fhaightear iarratas ar fhaisnéis íogair a scaoileadh faoin reachtaíocht, rachfar i gcomhairle leat sula ndéanfar cinneadh maidir leis an bhfaisnéis a scaoileadh nó gan í a scaoileadh. Mar sin féin, in éagmais faisnéis ar leith a chur in iúl mar fhaisnéis íogair, d’fhéadfaí í a nochtadh gan aon chomhairliúchán leat.

Cuairteanna Suímh

Féadfaidh an Roinn, an tÚdarás Áitiúil, an CFPÁ, nó gníomhairí atá ag gníomhú thar a gceann cuairteanna suímh gan réamhfhógra a dhéanamh chun comhlíonadh théarmaí agus choinníollacha an Chláir a fhíorú.

Is féidir tuilleadh eolais a iarraidh

Forchoimeádann an CFPÁ an ceart chun tuilleadh faisnéise a iarraidh uait d’fhonn d’iarratas a mheas más gá.

Úsáid Faisnéise

Bainfear úsáid as an bhfaisnéis a chuirtear ar fáil ar an bhfoirm chun an próiseas deontais a mheas agus a riar, agus chun iniúchtaí agus aon chuairteanna suímh a éascú. Agus measúnú á dhéanamh aige ar na hiarratais a fhaightear, féadfaidh an CFPÁ comhairle a lorg agus dul i gcomhairle le gníomhaireachtaí eile, agus féadfaidh sé faisnéis faoi thionscadail atá á mbreithniú a nochtadh do na saineolaithe agus do na gníomhaireachtaí sin.

Eile 

• Faoin gclár, tá sé beartaithe go ndéanfar 30% den mhaoiniú a leithdháiltear ar gach ceantar Údaráis Áitiúil a imfhálú le haghaidh deontas €1,000 nó níos lú.
• Déanfaidh grúpaí is iarratasóir féindeimhniú nach bhfuil an maoiniú acu chun tabhairt faoi na costais, gan an cúnamh deontais, nó mar mhalairt air sin, leis an deontas, go dtabharfaidh siad faoi thionscadal níos mó anois nach mbeidís in ann a íoc murach sin.
• Má bhaineann an t-iarratas ar mhaoiniú le gné amháin, nó le cuid de thionscadal, ceanglófar ar iarratasóirí fianaise dhoiciméadach a sholáthar ar infhaighteacht iarmhéid an mhaoinithe don ghné áirithe sin den tionscadal sin.
• Níl aon teorainn ar líon na n-iarratas ar thionscadail éagsúla ó aon eagraíocht. Mar sin féin, ba chóir d’iarratasóirí a bheith ar an eolas go nglacfaidh an CFPÁ cur chuige cothromais/cothroime chun dáileadh cothrom maoinithe a chinntiú.
• Tá an clár maoinithe 100% ag an státchiste. Tá saoirse ag iarratasóirí maoiniú/maoiniú meaitseála eile a ghiaráil do thionscadail cé nach bhfuil sé sin ina cheanglas sa chlár seo.
• Tá sé de fhreagracht ar an iarratasóir deontais a chinntiú nach dtiocfaidh úsáid an Chláir seo chun tionscadal a chómhaoiniú salach ar rialacha na scéime/an chláir eile. Cinntigh go dtéann tú i gcomhairle leis na riarthóirí nó leis an gcomhlacht atá freagrach as aon scéim nó clár maoinithe eile ina leith seo.
• Ní íocfar CBL ach amháin nuair atá sé san áireamh i méid an iarratais.  Ní ghlacfar le haon iarratas eile ar íocaíochtaí CBL ná ar aisíocaíochtaí CBL.

Foirm Iarratais ar Líne

Tá an fhoirm iarratais ar líne mionsonraithe agus tá sí deartha chun a chinntiú go bhfuil an fhaisnéis riachtanach aici chun gach togra a mheas go cruinn agus go cothrom.  Cinntigh go gcomhlánaíonn tú an fhoirm iarratais seo ina hiomláine agus go gcuirtear aon doiciméadacht a thacaíonn le d’iarratas isteach le d’iarratas.

Ní mheasfar ach tionscadail a chomhlíonann na critéir atá leagtha amach thuas a bheith incháilithe.

Tabhair do d’aire nach nglacfar le hiarratais neamhiomlána ná le hiarratais dhéanacha.

Caitear go han-dáiríre le faisnéis bhréagach nó mhíthreorach a chur isteach ag céim ar bith.  Aon eagraíocht nach gcomhlíonann téarmaí agus coinníollacha an Chláir, féadfar í a chur faoi réir iniúchta, féadfar a deontas a tharraingt siar, féadfar a cheangal uirthi deontas iomlán nó cuid de dheontas a aisíoc agus/nó féadfar cosc a chur uirthi iarratais a dhéanamh ar feadh tréimhse ama.  Cuirfear gach sárú tromchúiseach ar théarmaí agus coinníollacha an Chláir in iúl don Gharda Síochána.

Cliceáil ar na cnaipí 'Cliceáil chun iarratas a dhéanamh (Maoiniú Reatha)' nó 'Cliceáil chun iarratas a dhéanamh (Maoiniú Caipitil)' thíos.

Is féidir fiosrúcháin a dhéanamh trí r-phost a chur chuig: [email protected].